เกร็ดความรู้

ถ้อยคำสำนวนที่เป็นคำคม

๑.ปราชญ์ผู้มีความรู้ย่อมใช้เวลาของตนในเรื่องหนังสือ มิใช่ใช้เวลาในการนอนและการขี้เกียจอย่างคนโง่

๒.ลิ้นคนนั้นตัดคอคนเสียมากต่อมากแล้ว

๓.ความสุขแห่งพ่อบ้านซึ่งอยู่โดดเดี่ยวนั้นมีไม่ได้ในบ้าน แลมีไม่ได้นอกบ้านเพราะไม่มีหวังจะได้ความสุขเมื่อกลับสู่เรือนแห่งตน

๔.ข้าศึกมีกำลังมากแลชำนาญการศึก ใช้ทั้งทองคำแลเหล็กเป็นอาวุธ คือใช้ทองคำซื้อน้ำใจนายทหารและไพร่พลของพระราชาให้เอาใจออกห่างจากพระองค์ แลใช้เหล็กเป็นอาวุธฆ่าฟันคนที่ซื้อน้ำใจไม่ได้ ข้าศึกใช้ทองคำบ้างเหล็กบ้าง เป็นอาวุธดังนี้ จนในที่สุดรี้พลของท้าวมหาพลหรอร่อยย่อยยับไป

คำศัพท์สำคัญ

โกรศ        เป็นมาตราวัด ความยาวเท่ากับ ๕๐๐ คนธนู

เขื่อง        ใหญ่

คุมกัน        รวมกลุ่มกัน

ซื้อน้ำใจ     ผูกใจ “ใช้ทองคำซื้อน้ำใจทหาร” หมายถึงติดสินบนด้วยทองคำ เพื่อให้ทหารมาเข้ากับฝ่ายตน

ภิลล์        ชื่อชาวป่า อาศัยอยู่ตามแถบเขาวินธัยในอินเดีย

มูลเทวะบัณฑิต “มูลเทวะ” เป็นชื่อตัวละครในนิทานสันสกฤตหลายเรื่อง

สิ้นบุญ      ตาย

หฤทัย       ใจ

อัษฎางคประณต (อัษฎ+องค+ประณต) การกราบโดยใช้อวัยวะทั้ง ๘ คือ เข่าทั้ง๒ มือทั้ง๒ หน้าผาก๑ ปลายเท้าทั้ง๒ และอก๑ จรดลงกับพื้น ถ้าเป็นการกราบโดยให้อวัยวะทั้ง ๕ คือ เข่าทั้ง๒ มือทั้ง๒ และหน้าผาก๑ จรดลงกับพื้น เรียกว่า “เบญจางคประดิษฐ์”